Trị mụn “tự thân” có thật hay không?

Xin chào cả nhà Đồng Điệu!

Tôi là TS.BS Ngọc Trai và mục tiêu của tôi là mong muốn chia sẻ những nội dung chân thực, giá trị và chuẩn khoa học đến cộng đồng, không chỉ đến các bạn thích làm đẹp mà cả các anh chị em làm nghề chăm sóc sức khỏe thẩm mỹ.

Dạo gần đây, cụm từ “trị mụn tự thân” đang được nhiều bạn tư vấn chăm sóc da cho khách hàng sử dụng khá nhiều. Có người bảo cứ để mụn tự nhiên “hấp thu” vào da, không cần nặn thì mới là “thuận tự nhiên”, còn gặp khi xuất hiện hiện tượng đẩy mụn, trồi nhân mụn lên là đang điều trị sai cách. Với những bạn mới tập tành quan tâm tới chăm sóc da sẽ dễ bị thuyết phục vì cách lập luận có vẻ có lý, nhưng thực hư như thế nào?

Hôm nay BS. Trai sẽ cùng các Đồng Điệu “mổ xẻ” vấn đề này, chỉ ra những điểm đáng lưu ý để có cái nhìn toàn diện hơn về “trị mụn tự thân”.

Để dễ hiểu hơn, chúng ta sẽ chia nhỏ vấn đề thành hai câu hỏi:

Mụn có thực sự không cần nặn?

Mụn có thực sự tự “hấp thu” được không?

Cùng BS. Trai tìm hiểu nhé!

1. Mụn có thực sự không cần nặn?

“Có thực sự không cần nặn mụn?” – Câu hỏi này không có một câu trả lời chung cho tất cả mọi trường hợp. Nặn mụn, hay nói chính xác hơn là lấy nhân mụn, có thể cần thiết hoặc không tùy thuộc vào loại mụn và mức độ nghiêm trọng của chúng.

Trong y học, thuật ngữ “mụn” thường được dùng để chỉ mụn trứng cá, một bệnh lý viêm mạn tính của nang lông tuyến bã. Mụn trứng cá có nhiều biểu hiện khác nhau, từ mụn đầu đen, mụn đầu trắng (không viêm) cho đến mụn mủ, mụn bọc, mụn nang (viêm). Vị trí thường gặp là những vùng da giàu tuyến bã nhờn như mặt, ngực, lưng và vai.

Điểm đúng:

Với mụn đầu đen và mụn đầu trắng kích thước nhỏ, chưa viêm, quan điểm “không cần nặn” có thể chấp nhận được. Bản chất của chúng là sự tích tụ bã nhờn và tế bào chết trong lỗ chân lông. Khi tình trạng tăng tiết bã nhờn được kiểm soát và lỗ chân lông thông thoáng, các nhân mụn này có thể tự bong ra trong quá trình thay da tự nhiên. Đây cũng là đẩy mụn, nhưng do nhỏ và không viêm tấy nên ít được để ý.

Điểm cần bổ sung:

Đối với các trường hợp mụn viêm nặng, đặc biệt là mụn mủ, mụn bọc, mụn nang, thì việc nặn mụn hay dẫn lưu mủ lại rất cần thiết. Các loại mụn này chứa ổ áp-xe với kích thước khác nhau, cần được can thiệp y tế để loại bỏ nhân mụn và mủ, từ đó giúp kiểm soát viêm nhiễm và ngăn ngừa sẹo.

Mụn đầu đen, mụn đầu trắng kích thước lớn và cứng đầu cũng nên nặn bằng phương pháp thích hợp (lưu ý nhé, không phải thích nặn sao thì nặn) – do khả năng “tự rụng” thấp, chân mụn ăn sâu và có thể diễn tiến thành mụn viêm nếu để lâu.

Nói đi cũng phải nói lại, “nên nặn” ở đây là xử lý lấy nhân mụn tại các phòng khám da liễu uy tín. Ngược lại, nặn mụn tại nhà hoặc tại các cơ sở không uy tín, sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro như nhiễm trùng, sẹo và tổn thương da. Do đó, nếu cần nặn mụn, bạn nên tìm đến các phòng khám da liễu uy tín để được thực hiện bởi bác sĩ hoặc kỹ thuật viên có chuyên môn.

Xem BS. Ngọc Trai nói thêm về vấn đề này tại đây:

@bacsingoctrai

Nặn mụn hay không nặn? Theo quan điểm của các bạn thì sao? #pearlclinic #tiensibacsitrai #drngoctrai #dalieuchomoinguoi #LearnOnTikTok #trending #mun #lasertrimun #laserpico

♬ nhạc nền – Tiến Sĩ Bác Sĩ Ngọc Trai – Tiến Sĩ Bác Sĩ Ngọc Trai

2. Mụn có thực sự được tự “hấp thu”?

Quan niệm mụn có thể “tự hấp thu” là một ngộ nhận tai hại, đơn giản hóa quá mức vòng đời phức tạp của mụn trứng cá. Thực tế, dù là mụn không viêm hay mụn viêm, quá trình “biến mất” của chúng đều không hề đơn giản như vậy.

Điểm đúng:

Đối với mụn không viêm như mụn đầu đen, mụn đầu trắng, khả năng tự biến mất có thể xảy ra nhờ cơ chế tự làm sạch của lỗ chân lông. Lỗ chân lông liên tục sản sinh bã nhờn mới, đẩy bã nhờn cũ và tế bào chết lên bề mặt da. Tuy nhiên, khi quá trình này bị cản trở, chẳng hạn do tăng tiết bã nhờn hoặc tích tụ tế bào chết, lỗ chân lông sẽ bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho mụn hình thành.

Nếu tình trạng tắc nghẽn được giải quyết và tuyến bã nhờn hoạt động bình thường trở lại, nhân mụn không viêm có thể được đẩy lên và “rụng” đi một cách tự nhiên sau khoảng 1-2 chu kỳ da (tương đương 28-56 ngày), vô hình trung dẫn đến nhầm lẫn “tự hấp thu”.

Điểm cần bổ sung:

Còn đối với mụn viêm, tình hình phức tạp hơn nhiều. Mụn viêm không “tự hấp thu” mà là kết quả của cuộc chiến giữa hệ miễn dịch và vi khuẩn gây mụn. Mủ trong mụn viêm, thường bị nhầm lẫn là bã nhờn, thực chất là hỗn hợp của xác bạch cầu, xác vi khuẩn, dịch mô và đôi khi là cả bã nhờn. Sự hiện diện của mủ cho thấy hệ miễn dịch đang tích cực chống lại vi khuẩn, nhưng đồng thời cũng gây áp lực lên các mô xung quanh, dẫn đến sưng, đỏ và đau.

Mặc dù hệ miễn dịch có thể kiểm soát được tình trạng viêm nhiễm và mủ dần được hấp thu, nhưng điều này không có nghĩa là mụn đã khỏi hoàn toàn. Vậy nên, đặc biệt với những loại mụn viêm nặng như mụn bọc, mụn nang hay mụn mạch lươn, việc để chúng “tự lành” tiềm ẩn nhiều rủi ro như nhiễm trùng, lan rộng và để lại sẹo xấu về sau. Do đó, việc dẫn lưu mủ, điều trị kịp thời và đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.

Tóm lại, mụn không tự hấp thu mà trải qua các quá trình khác nhau tùy thuộc vào loại mụn. Mụn không viêm có thể tự biến mất nhờ cơ chế tự làm sạch của da, trong khi mụn viêm cần được điều trị để tránh các biến chứng nguy hiểm.

3. Giải quyết mụn: Hướng tiếp cận toàn diện

Trên cương vị là một bác sĩ da liễu, BS. Trai nhận thấy rằng không có một công thức chung nào cho tất cả mọi người khi trị mụn, nhưng nhìn chung, chúng ta có thể kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đạt được kết quả tốt nhất.

Bên cạnh việc nặn mụn khi cần thiết, việc sử dụng các hoạt chất bôi thoa như benzoyl peroxide, salicylic acid, retinoid và kháng sinh tại chỗ cũng rất quan trọng và cần sự hướng dẫn của người có chuyên môn. Mỗi loại hoạt chất có tác dụng khác nhau, từ diệt khuẩn, giảm viêm đến ngăn ngừa mụn mới hình thành. Trong một số trường hợp, bạn có thể cần đến các phương pháp công nghệ cao như liệu pháp laser, ánh sáng sinh học, peeling hóa học và/hoặc microneedling (vi kim) để ngừa các biến chứng sau mụn.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, đừng quên thay đổi lối sống để giúp làn da khỏe mạnh hơn. Ăn uống lành mạnh, vệ sinh da sạch sẽ, giảm stress và tránh sử dụng mỹ phẩm gây bít tắc lỗ chân lông là những điều bạn có thể làm ngay hôm nay để cải thiện làn da của mình.

Tóm lại, điều trị mụn không phải là một cuộc chiến đơn độc, mà là sự kết hợp của nhiều phương pháp khác nhau. Hãy lắng nghe làn da của bạn và tìm đến bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị phù hợp nhất nhé.

Các bạn có thể liên hệ với Bác sĩ Ngọc Trai thông qua những nền tảng dưới đây:

Fanpage TS.BS Ngọc Trai – Da liễu Thẩm mỹ Pearl Clinic

Tiktok bacsingoctrai